mito pilipino

  

Mitolohiyang Pilipino: Isang Buhay na Tradisyon

Ang mitolohiyang Pilipino  ay isang makulay na koleksyon ng mga kwento, paniniwala, at alamat na naipasa mula henerasyon sa henerasyon. Nabuo ito mula sa pagsasanib ng animismo, impluwensya ng Hindu-Buddhismo, paniniwalang katutubo, at kolonyal na kasaysayan. Ang mga kwentong ito ay nagbibigay ng paliwanag sa pinagmulan ng mundo, mga likas na phenomena, at ugnayan ng mortal at espiritwal na mundo. Bukod sa aliw, naglalaman ang mga ito ng mga aral tungkol sa moralidad at kultura. Koleksyon ng madami at ibat ibang kwento at maraming bersyon depende sa pook o wika na gamit.

Mahalagang tandaan na ang mitolohiyang Pilipino ay hindi isang relihiyon. Isa itong sistema ng mga kwento at alamat na nagpapaliwanag ng mga paniniwala at kaugalian ng mga sinaunang Pilipino, ngunit wala itong organisadong pagsamba, doktrina, o banal na aklat tulad ng mga pangunahing relihiyon. Bagama’t maraming elemento nito ang konektado sa mga espiritwal na paniniwala, ito ay higit na isang anyo ng kultura kaysa sistemang panrelihiyon.

Pangunahing Tema ng Mitolohiyang Pilipino

Mga Alamat ng Paglikha:

• Isinasalaysay sa mitolohiyang Pilipino ang mga kwento tungkol sa pinagmulan ng mundo at ng tao. Halimbawa, sa mitolohiyang Tagalog, ang kataas-taasang diyos na si Bathala ang lumikha.
• Sa mitolohiyang Bisaya, sina Kaptan at Maguayan ang lumikha ng mundo, at mula sa kawayan lumitaw ang unang babae at lalaki.
• Sa mitolohiyang Bicolano, sina Langiton at Tubigan ang dahilan ng pagkakalikha ng mundo, mula rin sa kawayan umusbong ang unang babae at lalaki.

Kaptan

Epiko ng Sinaunang Bayani:

• Ang mitolohiyang Pilipino ay puno rin ng mga epikong kwento tungkol sa mga bayani tulad nina Lam-ang ng Ilokos, Aliguyon ng Ifugao, at Handiong ng Bicol. Ang kanilang mga kwento ay nagpapakita ng kagitingan, karunungan, at koneksyon sa kalikasan at mga diyos.
• Ang mga epikong ito ay mahalagang bahagi ng ating oral na tradisyon, na nagtuturo ng mga aral tungkol sa pagkakaisa, pagsasakripisyo, at pagmamahal sa bayan.

Mga Nilalang at Halimaw ng Mitolohiya:

• Isang tampok na aspeto ng mitolohiyang Pilipino ay ang kwento ng mga nakakatakot na nilalang tulad ng mga aswang, manananggal, tikbalang, kapre, at duwende.
• Ang mga kuwentong ito ay naglalarawan ng pakikibaka sa pagitan ng kabutihan at kasamaan, pati na rin ang paggalang sa hindi nakikitang mundo. Ang aswang, halimbawa, ay may iba’t ibang anyo sa bawat rehiyon, na nagpapakita ng yaman at pagkakaiba-iba ng ating kultura.

Mga Kwentong katatakutan at pakikipagsapalaran

• Mga Kwentong katatakutan tampok ang mga Maligno,Masamang Engkanto at mga ibat ibang uri ng mga halimaw at Aswang.
• Ang mga kwento ng kabayanihan ng mga Albularyo,Antingero,Manunugis na ginagabayan ng mga diwata at lambana.
• Labanan ng ibat ibang uri ng mga Aswang, engkanto at halimaw
• Kabutihan laban sa kasamaan. Mga mabubuting Diwata, antigero,mananabas laban sa mga Masasamang Anito,Aswang at mga kampon ng kadiliman

Mga kwento ng romansa at pag-ibig

• Mga kwento ng tunay na pag-ibig, mga pinababawal na pagiibigan ng mga mortal at mga imortal. Pagiibigan ng mga diyos, halimaw atibp. At pag-ibig na wagas na handang hamakin ang lahat.
• Kwento ng romansa at pag-ibig na wagas
• Kwento ng mga pag-ibig na nauwi sa pighati at paghihiganti

Ang Papel ng Mga diyos,diyosa at Espiritu ng Kalikasan:

Diwata - Anito

• Diwata: Mga tagapangalaga ng kalikasan tulad ng kagubatan, ilog, at bundok. Pinagpapala nila ang mga taong may respeto sa kalikasan ngunit pinarurusahan ang mga naninira rito. Pagdidiwata o maniwata ang tawag sa ritual ng pagbibigay bugay sa mabubuting espirtu ng kalikasan at mabubuting bathala at diwata.

Diwata

• Anito: Mga espiritu ng mga yumao at ninuno at mga diyos-diyosan na gumagabay at nagpoprotekta sa kanilang mga inapo.  Pag-aanito ang tawag sa pagtawag sa kaluluwa ng patay, mga ninuno at maging pag tawag sa masasamang espirtu at kampon ng kadililaman. Alay anito ang tawag sa pag patay ng tao ng mga aswang

Anito

Anito

Mga pangkalahatang mahiwagang nilalang

Aswang - pangkalahatang termino sa mga Nilalang ng lagim at dilim mga kampon ng kadiliman, Ang Aswang ay pinaniniwalaan na tao na kumakain ng kapwa tao, kung minsan ang mga ito ay pinapaniwalaan na may mga pakpak at sila raw ay gising kung gabi para maghanap ng mabibiktima or maaswang. Madalas sa mga kwento sumasamaba sila sa mga diyos dyosan o mga masasamang anito ng kasamaan. 

Engkanto -pangkalahatang tawag sa mga mga nilalang ng ibang dimensyon o daigdig. Ang iba ay ang mga wangis tao ay mapuputi, asul o luntiang mga mata, tenga na hugis dahon, ang iba ay napaka itim ng balat at anyong aninong itim at kung minsan ay mas matangkad o mas maliit gaya ng sa ordinaryong tao. Ang iba ay anyong mga parang halaman o halimaw, o kakaibang nilalang.

Engkanto

Engkanto

Lamanlupa- pangkalahatang tawag sa mga nilalang o elementong nauugnay sa lupa taga ilalim ng lupa. Mga elemento ng ilalim ng lupa.

Diwata - pangkalahatang tawag sa mga diwata o espirtu ng kalikasan, ang iba ay diyos at diyosa (mga bathala) . Magaganda at makapangyarihang tagapangalaga ng kalikasan, nagbibigay ng prokesyon at biyaya, kinakatawan ng mga lambana

Bantay Tubig - pangkalahatang tawag sa mga tagadagat at tagatubig. Mga nilalang at espiritu na nanahan sa katubigan at karagatan. (Sirena,Syokoy, Sireno,Kataw, Litaw,Atawid)

Duwende -pangkalahatang tawag sa mga   pinapaniwalaan maliit na tao na may mga mahiwagang kapangyarihan.

Anito - pangkalahatang termino sa mga Espiritu ng Yumao,  Espiritu ng Ninuno, Espiritu ng Sinaunang Bayani at mga mandirigma at mga diyos-diyosan kinakatawan ng mga estatwang kahoy.

Maligno - pangkalahatang tawag sa mga  masama. Mga elemento na sugo ng kasamaan at kadiliman

Higante - Mga matatayog at matatangkad at malalaking nilalang.

Halimaw - Ang halimaw ay isang pangkalahatang termino sa mitolohiya, alamat, at kultura ng Pilipinas para sa mga nilalang na may kakaibang anyo, kapangyarihan, at karaniwang nagdudulot ng takot o panganib. Ang mga halimaw ay madalas na may kakayahang maghasik ng lagim at karahasan

Mga Impluwensya sa Mitolohiyang Pilipino

Animismo:

Pinaniniwalaan ng mga sinaunang Pilipino na ang kalikasan—mula sa ilog hanggang sa bato—ay may espiritu o diwa.  Ang paniniwalang ito ang pundasyon ng maraming kwento sa mitolohiya.

Diwa ng Buwan at Diwa ng Araw

Hindu-Buddhismo:

Mga Diwatang Bathala o diwata ng kaitaasan

Bago pa dumating ang Islam at Kristiyanismo, ang pakikipagkalakalan sa India ay nagdala ng mga konsepto ng karma, reinkarnasyon, at mga diyos at dyosa na kahawig ng mga diyos ng Hindu.

Kolonyal na Impluwensya:

Sa pagdating ng mga Espanyol at Kristiyanismo, tinangka nilang supilin ang mga katutubong paniniwala. Gayunpaman, nanatili ang mitolohiya sa anyo ng mga kwento at mga ritwal na inangkop sa Katolikong tradisyon. Dala nila ang mga kabayo at ibang bagay at paniniwala at Christianismo naka dagdag sa mitolohiya ng mga Pilipino. 

Mitolohiyang Pilipino sa Kasalukuyan

Makabagong Pagkukwento:

Buhay pa rin ang mitolohiya sa pamamagitan ng oral na tradisyon, panitikan, at media. Halimbawa, ang graphic novel na Trese ay muling isinalaysay ang mga kwento para sa modernong mambabasa. Mga Story tellers at Narrators sa Youtube napapnaliti ang agos ng mga kwento gaya ng Ninuno, Pinuno, Miss Clar horror stories, Kwentong Takpisilim,Apong Isaac, Ka Banong, Voice addict at marami pang iba

Mga Pista at Ritwal:

Ang mga alamat ay ginugunita sa mga ritwal at pista, tulad ng Ati-Atihan sa Aklan o Obando Fertility Rites sa Bulacan. Ibalong festival ng mga Bikolano atibp.

Edukasyong Pang-Kultura:

Maraming programa ang nagtutulak na isama ang mitolohiyang Pilipino sa kurikulum upang mapanatili at mapalaganap ang yaman ng kulturang ito. Mga drama at pagsasadula sa mga iskwelahan.

Mga pagtatanghal at pagsasadula

Balud Theatre performance 

Mga pagtatanghal sa tyatro at pagsasadula ng mga kwentong pasalita at iba pang mito at alamat. Pagsasadula ng mga mahiwagang kwento at pakikipagsapalaran.

P-POP Groups:

Mga P-POP na grupo na nag tatampok ng mga kwentong pasa pasa at mitolohiyang tema sa kanilang mga kwento at music video, gaya ng ALAMAT, SB19 at Felip

Pelikula at Palabas

 

Mga palabas na may pantasya at katatakutan na nag tatampok ng mga nilalang ng mitolohiyang Pilipino. Mga kwentong pantasya at pakikipagsapalaran kasama o kalaban ang mga engkanto. Pag-ibig at pagsubok ng mga diwata, kwentong katatakutan ng mga maligno at mga samut saring aswang atibp

Mga Kilalang Tauhan at Nilalang sa Mitolohiyang Pilipino

1. Bathala:
   Ang diyos ng paglikha sa mitolohiyang Tagalog. Siya ang kataas-taasang diyos na namamahala sa sansinukob. Diwata ng mga diwata, Diwata ng mga anito. Lumalalang ng lahat sa pangkalahatang mito pilipino

2. 
   Diwata:
   Mga makalangit na nilalang na konektado sa kalikasan. Sila ay tagapagbantay ng kagubatan, ilog, at bundok at maihahalintulad sa mga nilalang ng ibang bansa(fairy,nymph,dryad,gods) at ang iba ay mga diyos o diyosa o diwata sa ibang kultura. Mga diyos at diyosa, at banal na espiritu mula mitolohiya ng Pilipinas at katutubong paniniwalang panrelihiyon ang sama-samang tinatawag na Diwata. 

   Sa paglipas ng panahon, ang salitang Bathala ang pumalit sa "Diwata" bilang pangunahing katawagan para sa mga diyos at naging pantukoy sa anumang makapangyarihang nilalang na sinasamba dahil sa kanilang kontrol sa iba’t ibang aspeto ng buhay at kalikasan. Kalaunan, si Bathala (o Bathalà/Maykapál) ay naiugnay sa Kristiyanong Diyos at naging kasingkahulugan ng Diyós.

   

   Diwata

3. Aswang:
   Isang nakakatakot na nilalang na kayang magpalit-anyo, madalas inilarawan bilang bruha o parang bampira na nagnanais manila ng tao, lalo na sa buntis, kumakain ng laman loob at umiinom ng dugo ng tao.

4. Tikbalang:
   Isang mapaglarong nilalang na kalahating tao, kalahating kabayo. Nililigaw nito ang mga manlalakbay, nandudukot ng babae , ngunit maaaring paamuin kung pakikitunguhan nang may respeto o di kaya maagaw ang gintong buhok nito.

   

   Tikbalang

5. Bakunawa:
   Isang maalamat na igat-ahas-dagat, igat,o dragon na pinaniniwalaang sanhi ng duyog o eclipse dahil kinakain nito ang buwan. Maraming ibat ibang bersyon ng kwento ng Bakunawa ngunit lahat ay may pagkakahawig sa isat-isa

   

6. Maria Makiling:
   Isang kilalang diwata ng mga lambana sa kwentong bayan ng mga Tagalog. Siya ang tagapagbantay ng Bundok Makiling at nauugnay sa pag-ibig, kalikasan, at sakripisyo.



Mga Makiling at mga Lambana

Anito sa Mitolohiyang Pilipino

Ang Anito sa Mitolohiyang Pilipino ay tumutukoy sa mga Espiritu o kaluluwa Ng mga Ninuno o yumao at ang mga tao-taong kahoy. Ang Anito ay madalas na kinakatawan sa pamamagitan ng mga kahoy na ukit o hulmang tao na nagsisilbing pisikal na representasyon ng mga espiritu at ilan ay masasamang espiritu at itim na diyos at mga espiritu ng kadiliman. Sa maraming makabagong kwento at horror stories, madalas silang ipinapakita sa dramatikong mga papel, tulad ng pagiging sinasamba ng masasamang nilalang gaya ng Aswang o pagiging mga kontrabida sa mga moral na tunggalian. Ang ganitong papel sa mga kwento ay nagbibigay-daan sa mitolohiya na talakayin ang mga tema ng kabutihan, kasamaan, at ang supernatural.

Anito ng mga Aswang

Anito ng Kasamaan

Anito ng mga Aswang

Anito na kaluluwa ng Ninuno

Ang anito, na nagmula sa Proto-Malayo-Polynesian qanitu at Proto-Austronesian qaNiCu na nangangahulugang "espiritu ng yumao," ay tumutukoy sa mga espiritu ng ninuno at mga diyos.anito rin ang tawag sa mga tao-tao mga kahoy na rebulto at ukit, na ginagamit bilang daluyan upang makipag-ugnayan sa kanila.

Anito

Mga Uri ng Diwata 

Diwata sa Mitolohiyang Pilipino

Diwata

Diwata

Ang salitang "Diwata" sa mitolohiyang Pilipino ay isang gender-neutral na termino na sumasaklaw sa mga diyos, diyosa, espiritu ng kalikasan, nimpa, at mga lambana. Ang mga diwata karaniwang iniuugnay  sa maliliit na pakpakang diwata na kilala bilang Lambana.

Diwata

Sa modernong paggamit ng Filipino, partikular na sa wikang Tagalog, ang salitang "Diwata" ay tumutukoy sa musa, nimpa, diwata ada(fairy) diwata ng kagubatan (dryad), o kahit sa diyos, diyosa, at iba pang taga langit at makalangit na nilalang.

Diwata

Ang salita ay nagmula sa Proto-Visayan na "diwata," na hango naman sa salitang Malay na "dewata" at sa Sanskrit na "देवता" (devatā), na nangangahulugang diyos, diyosa, o taga langit o makalangit na nilalang. Sa kuwentong-bayan ng Pilipinas, ang Diwata ay nagsisilbing isang malawak na kategorya para sa mga diyos, makalangit na nilalang, tagapangalaga ng kalikasan, at ada at lambana. Kadalasan silang inilalarawan bilang magaganda at makapangyarihang nilalang. Ang mga maliliit na lambana na may pakpak sa ilalim ng kategoryang ito ay kilala sa kanilang kagandahan at mahiwagang kakayahan.

Variants of Diwata in Philippine Mythology or the different kinds of diwata. Diwata in Philippine mythology is an umbrella or bracket term for fairy, muse,nature spirits,  gods and goddesses 

Mga uri ng diwata

Ang ibat ibang uri ng Diwata sa mitolohiya ng Pilipinas

Kaitastaasang Diwata - Supreme deity - Bathala, Diwata ng mga diwata, Anito ng mga anito (Bathalang Maykapal, Gugurang, Laon )

Bathala Kaitas-taasan

High Sky Gods - Diwata ng kaitaasan, matataas na diwata o mga bathala

Mga diwata ng kaitaasan (mga bathala) o gods and goddesses 

Nature Spirits and Minor Gods - Diwata ng ibabawnun, mga bathala sa lupa, mga Mandarangan (war gods)

Mga bathala sa mundong ibabaw, mga diwata ng ibabawnun 

Dryads, High fairies and Nymphs - Diwata ng kalikasan, mga ada, mga lambino

Diwata ( fairies, divine spirits, nature spirits)

Philippine Fairies, pixies,sprites  - Diwata at lambana (winged-fairies)

Lambana sa Mitolohiyang Pilipino

Sa mitolohiyang Pilipino, ang Lambana ay maliliit na nilalang na katulad ng mga diwata, na kadalasang inilalarawan bilang may taas na ilang pulgada lamang o isang talampakan, at may mga pakpak na mala-translusent na katulad ng mga pakpak ng paru-paro, tutubi o alitaptap. Ang kanilang mga pakpak ay kumikislap na may mahiwagang kislap. ang "Lambana" ay maaaring tumukoy sa isang simbolikong representasyon (isang guhit o ukit ng isang anyo ng tao na may pakpak ng alitaptap o pakpak ng ibon) at ang aktwal na mga nilalang na may pakpak na lumilipad, na nagsisilbi sa ilalim ng proteksyon ng mga mataas na diyos o mga mataas na Diwata

Lambana ay karaniwang itinuturing na mabubuti at mapagbigay na mga espiritu na nagsisilbi sa mga mas mataas na Diwata (mga diyos at diyosa), lalo na ang mga diyos ng kalikasan. Ang papel ng Lambana ay madalas na upang tulungan ang mga makapangyarihang diyos na ito sa pag-iingat ng kagandahan at balanse ng kalikasan. Tinutulungan nila ang mga kagubatan, ilog, bundok, at iba pang likas na tanawin, tinitiyak na ang maselang balanse ng mundo ay mapanatili.

Lambana at Diwata

Ang mga Lambana ay madalas na itinuturing na mga kasama ng Diwata (mga espiritu ng kalikasan ang iba ay diyos at dyosa), kung saan sila ay may simbiotikong ugnayan. Sa mga kwento, ang mga Lambana ay nagsisilbing mga mensahero o tagasunod ng Diwata, na nagsasagawa ng mga gawain para sa mga makapangyarihang espiritu. Kapalit nito, sila ay binibigyan ng proteksyon at pinapayagang manirahan sa mga lugar na mahal nila, tulad ng mga sagradong kagubatan o mga liblib na lugar kung saan hindi abala ang kalikasan.

Ang ilang mga kwento ay naglalarawan ng isang malalim na emosyonal na koneksyon sa pagitan ng Lambana at Diwata, kung saan maaaring magbago ang mga Lambana at magmukhang nakakatakot at mabagsik na mga nilalang kung ang Diwata ay nakakaranas ng sama ng loob o kalungkutan, tulad ng pagkabigo mula sa isang mortal. Sa mga pagkakataong ito, ang mga Lambana ay nagiging malupit at nakakatakot, na may mga matutulis na pangil at pangil na kahawig ng mga pating.

Mga Bathala 

diwata ng kaitaasan sa mitolohiyang Filipino

Mga Diwata ng kaitaasan o mga Bathala

Mga bathala o diwata ng kaitaasan ng mga Bisaya

Kaptan

Si Kaptan ang kataas taasang diwata sa mitolohiyang Bisaya, malupit na diyos ng kalangitan, tagutom at parusa ng langit.

Magwayan

Magwayen (Male Aspect ) 

Magwayen (female Aspect)

Likabutan

Liadlaw

Liadlaw ang diwata ng araw, diyos na kumakatawan sa araw sa Mitolohiya ng mga Bisaya. 

Liadlaw sun god

Libulan

Libulan ang diwata ng buwan, diyos na kumakatawan sa buwan sa mitolohiyang Bisaya

Libulan god of the Moon

Lisuga

Lisuga diwata ng mga butuin, dyosa ng mga tala sa mitolohiyang Bisaya

Lisuga goddess of the stars

Malandok

Ribung Habughabugan

Ribung Linti

Ribung linti god of lightning and thunder

Sidapa

Si Sidapa sa Mitolohiyang Bisaya ang Diwata ng kamatayan, diyos ng kamatayan na sumusukat ng buhay ng mga tao. Patron ng Bundok Madjaas.

Sidapa god of death

Nagined

Nagined o Inagined ang diwata ng digmaan at lason sa mitolohiyang Bisaya

Nagined goddess of war and poisons 

Barangaw

Lalahon 

Si Lalahon ang diwata ng apoy, at bulkan at masaganang ani, Patron ng Bulkang Kanlaon

Lalahon - goddess of fire and volcanoes

Dalikmata

Pandaki

Bulan

Sumpoy

Burigadang Pada Sinaklang Bulawan

Lubay Hanginon

Nagmalitong Yawa Sinagmaling Diwata

Saragnayan

Laun Sina

Launsina goddess

Mga Batahala at diwata ng kaitaasan ng mitolohiyang Bikolano

Gugurang

Si Gugurang sa mitolohiyang Bikolano ang kaitastaasang diwata, ang diwata ng mga diwata. Ang patron ng Bulkang Mayon.

Gugurang Supreme god of Bicol mythology

Langiton

Tubigan

Asuan

Asuan o Anito Asuang ninuno ng mga Aswang at ang diwata ng kasamaan, diyos ng mga halimaw at ang patron ng Bundok Malinao

Anito Aswang

Adlaw

Si Adlaw diyos ng init at araw at masaganang ani sa mitolohiyang Bikolano

Adlaw sun god

Bulan

Si Bulan sa mitolohiyang Bikolano ang diwata ng buwan, diyos na kumatawan sa buwan. Liwanag sa gabi at pangingisda

Bulan god of the Moon

Daga

Bituoon

Si Bituoon ang diwata ng mga tala

Haliya

Haliya ang diwata ng liwanag ng buwan, personipikasyon ng rituwal na Halea, tagapagtagol ni Bulan, at ang kalaban ng Bakunawa sa mitolohiyang Bikolano

Haliya goddess of Moonlight 

Dagat

Okot

Si Okot diwata ng pangangaso at ng kagubatan sa mitolohiya ng mga Bikolano

Magindang

Magindang diwata ng karagatan, pangingisda at patron ng mga mangingisda

Oryol

Si Oryol isang anak bathala (anak ng diyos na si Asuang) kilala sa kanyang kagandahan, tali at kabagsikan. At ang kanyang magandang tinig na kayang mapasunod ang mga tao at maging hayop at halimaw.

Kalapitan

Kalapitnan ang diwata ng mga paniki, diyos ng mga paniki sa mitolohiya ng mga Bikolano

Kalapitnan god of bats

Bakunawa

Linti

Onos

Kanlaon

Si Kanlaon sa mitolohiyang Bikolano ang diwata ng apoy, pagkawasak at kaguluhan. diyos ng Bulkan ng kabilang ibayo, ang demonyo ng bulkang Kanlaon 

Kanlaon god of fire and destruction 

Dalogdog

 Linti

Mga bathala o diwata ng kaitaasan ng mga Aeta

Apo Namalyari

Apo Namalyari ang kataas taasang diwata ng buwan at gabi ang patron ng Bulkang pinatubo sa mitolohiya at paniniwala ng mga Aeta

Algao

Kedes

Kedes ang diwata o bathala ng pangangaso ng mga Aeta

Pawi

Si Pawi ang bathala ng kagubatan at mga punot halaman

Mga bathala o diwata ng kaitaasan ng mga Kapampangan

Mangatia

Apung Sinukuan

Buan

Moon goddess Buan,who lives on the Moon and  wife of Mangatia 

Makiling

Mahinhin

Apolaqui

Mayari

Apung Malyari

Mga bathala o diwata ng kaitaasan ng mga Pangasinense

Ama-Gaolay

Agueo

Si Agueo ang diyos ng Araw at init

Bulan 

Bulan ang diyos ng Buwan at ng gabi

Apolaqui

Si Apolaki o Apolaqui ang diyos ng araw at digmaan at pakikipaglaban

Mga bathala sa lupa (minor gods) sa mitolohiyang Pangasinense

Saguday 

Saguday diyos ng hangin, diwata ng ulap

Si Saguday ang mababang anito o diyos ng malamyos at malamyang hangin. Tinatawag kapag mainit ang panahon upang hipan niya ang paligid.

Sip-nget

Sip-nget ang diwata ng anino ,Sipnget ay ang mababang diyos o anito ng karimlan at mga anino

Balinsangay 

Balinsangay ang diyos ng ilog at malinis na tubig

Mga Diwata ng Kabundukan 

Maria Makiling

Si Maria Makiling ang diwata ng mga lambana, ang patron at bantay ng bundok makiling. 

Maria Sinukuan

Ang diwata ng mga Rizalista, ang diwata ng bundok Arayat

Maria Cacao

Si Maria Cacao ang diwata ng Lantoy

Mga Diablo at Demonyo

Anito ng mga Aswang

KanLaon

Si KanLaon sa mga kwentong Bayan ay ang demonyong nakaselyo sa Bulkang Kanlaon, na naghahangad na sambahin. Naghahatid ng apoy at pagkawasak.

Nagined

Mga mandarangan, mga demonyo at Espiritu ng pakikidigma at makikipaglaban. Sa mga kwento ng mga Taga Bicol sila ang trespico-diablo. Tatlong demonyong halinaw na may kanya kanyang lakas at katangian. Ang Nagined magaling makipaglaban gamit ang kampilan, may kakayahang manlason, lasong pisikal at lasong espiritwal. Magkaburak nagdudulot ng takot, gaya ng nagined magaling makipaglaban ngunit pisikal na napakalakas. Arapayan ang demonyong may gintong puso. ayon sa alamat dahil may puso ang arapayan o may awa, dinukot ng mga kapatid nito ang kanyang puso, at ginawang gintong nilalang o gintong arapayan (godlen shoe crab) at ayon sa alamat ang langis ng arapayan o katas o dugo ng arapayan ay may milagrosong kakayahang magpagaling mg mga karamdaman, sakit at mga sugat sa pambihirang bilis.

Gintong Arapyan

Arapayan

Magkaburak

Mga lamanlupa

Variants of Lamanlupa in Philippine mythology

Lamanlupa in Philippine mythology

Laman Lupa (Elemental o Elemento ng Lupa)

Ang salitang Laman Lupa ay tumutukoy sa mga nilalang na naninirahan o may kaugnayan sa lupa. Ang mga nilalang na ito ay kadalasang nauugnay sa mga pisikal na aspeto ng kalikasan tulad ng bundok, yungib, kagubatan, at ang ilalim ng lupa. Tinatawag silang mga elemental ng lupa o espiritu na nagmamanipula o nagpoprotekta sa mga partikular na bahagi ng kalikasan.

Nuno sa Punso – Maliit at matandang espiritu na nakatira sa mga punso o burol ng lupa. Sila ay iginagalang at kinatatakutan dahil ang pagambala sa kanilang tirahan ay maaaring magdala ng sakit o kamalasan. Madalas sinasabi ng mga tao ang "Tabi-tabi po" upang hindi sila masaktan.

Duwende – Mga maliliit na nilalang na naninirahan sa iba’t ibang lugar tulad ng mga puno, punso, o ilalim ng bato. Maaari silang maging mabait o mapaglaro depende sa pakikitungo ng tao sa kanila. Mayroong Duwendeng Puti (mabait) at Duwendeng Itim (mischievous o malisyoso).

Sa mitolohiyang Pilipino, at mga pamahiin ang Nuno, duwende ay uri ng lamanlupa o mga mahiwagang espiritu at elemento ng lupa na naninirahan sa ilalim ng lupa o di kaya ay mga nakatagong lugar gaya ng punso, kagubatan, at iba pang tagong sulok sa mga tahanan ng tao. Ang mga nilalang na ito ay may iba’t ibang uri, bawat isa ay may natatanging kulay na sumasalamin sa kanilang mga katangian, kapangyarihan, at relasyon sa mga tao. Mahalaga ang respeto at paggalang sa pakikitungo sa kanila, dahil maaari silang magdala ng suwerte o kapahamakan, depende sa pakikitungo sa kanila.

Itim na nuno -  Duwedeng nagbibigay katatagan kontra malas, kontra kaaway, proteksyon laban sa mga masama

Pulang Nuno - Duwendeng nagbibigay ng Swerte at Panabla ng sumpa, pangnununo o pag sumpa sa kaaway.

Mangalo - Duwendeng Aswang, Mabangis pero nagbibigay ng ginto at yaman kapalit ng dugo ng manok

Puting Nuno - Duwendeng nagbibigay ng Mahabang buhay, Mabuting kalusugan, Gabay ng mga Mangagamot

Luntiang Lamanlupa - Duwendeng nagbibigay ng Swerte sa laro at sugal

Gintong Nuno - Duwendeng nagbibigay ng Kasikatan, Yaman at Swerte sa Negosyo.

Dwendeng Itim (Black Dwarf)

• Itsura: Ang Dwendeng Itim, Laman lupang itim o Nunong Itim ay karaniwang inilalarawan bilang minsan madumi, may maitim na aura, at nakasuot ng itim na sombrero o salakot. 

• Pagkatao: Kilala bilang pinakamasama at mapaglarong uri ng duwende, ang Dwendeng Itim ay may masamang ugali at hilig mangloko ng mga tao. Sa ibang kwento, nagdadala rin sila ng suwerte sa mga taong kanilang kinagigiliwan, ngunit sila rin ay mahilig magdulot ng kalokohan sa mga di magalang sa kanila.

• Pag-uugali at Kapangyarihan: Hindi palagiang mapagkakatiwalaan ang Dwendeng Itim dahil sa kanilang pabagu-bagong ugali. Ang makita o masalubong sila ay maaaring magdala ng suwerte sa kayamanan, ngunit hindi dapat gambalain. Maaari silang magtago o kumuha ng maliliit na bagay, magdulot ng ingay, at lituhin ang mga naglalakbay upang makuha ang atensyon o maghiganti sa mga di magalang.  itim na duwende ay tinuturing bilang isang malakas sa proteksyon. Maraming naniniwala na ang itim ay sumisipsip ng negatibong enerhiya at nagsisilbing kalasag laban sa kapahamakan. Ipinapakita ng Dwendeng Itim ang aspetong protektibo ng itim, sapagkat kaya rin nitong maging isang tagapagtanggol sa mga taong paborito niya. itim na duwende pantaboy ng mga masasamang elemento gaya ng aswang, maski ng mga chismosang kapitbahay.

Dwendeng Pula (Red Dwarf)

• Itsura: Ang Dwendeng Pula (pulang Laman lupa, Nunong Pula) ay may suot na pulang sombrero o salakot, na sumasagisag sa kanilang matapang at mapangahas na kalikasan.

• Pagkatao: Itinuturing ang Dwendeng Pula bilang ang pinakamatapang sa mga duwende. Sila ay may matapang na ugali at madalas iniiwasan ng tao dahil sa kanilang masungit at nakakatakot na itsura pagka nagalit. Ang makita sila ay kadalasang itinuturing na masamang pangitain. 
  

• Pag-uugali at Kapangyarihan: Kilala ang mga Dwendeng Pula sa kanilang pagiging matapang,bugnitin at mahirap pagkatiwalaan sa una. Kung mapunta sa kanilang pangangalaga ang isang tao, sila’y nagiging masugid na tagapagtanggol, na nagbabalik ng mga sumpa o masasamang hangarin sa pinagmulan nito. Mayroon silang inis o galit sa mga lambana, mga maliliit na diwata na tumutulong sa tao, dahil mas malapit ang mga ito sa mga tao kaysa sa Dwendeng Pula.

Duendeng Mangalo (Duwendeng Aswang)

• Itsura: Kilala rin bilang Duendeng Kayumanggi, o Duwendeng Aswang. Ang Duendeng Mangalo ay may kayumangging aura at sombrero gaya ng kulay ng kalawang o tuyong Dugo, na sumisimbolo sa kanyang kaugnayan sa lupa at mga hayop.

• Pagkatao: Ang Blood Dwarf sa ingles, o Mangalo, ay kilala bilang tahimik at nakakatakot lamanlupa, at kinatatakutan ng ibang mga duwende dahil mabangis at sa kanyang kagustuhang uminom ng dugo ng hayop. Dahil dito, minsan ay itinuturing din siyang Aswang.

• Pag-uugali at Kapangyarihan: Kilala ang Duendeng Mangalo sa pagbibigay ng yaman at suwerte sa mga taong kanyang pinipili. Sila ay tahimik at madalas umiiwas sa mga tao. Dahil sa kanilang kakaibang na kaugalian, hindi madaling lapitan ang mga ito, ngunit maaaring magbigay sila ng mga gintong regalo o kayamanan sa mga taong may respeto sa kanila at kapalit ng dugo ng manok o di kaya dugo ng tao (sa ibang kwento laman loob)
  

• Sa ibang kwento kapag nagambala ng Mangalo dapat tawagin ang diwatang Burigadang Pada upang matakot ang mga Mangalo.

Dwendeng Puti (White Dwarf)

• Itsura: Ang Dwendeng Puti o Puting Laman lupa, Puting nuno ay may suot na puting sombrero o salakot at may maliwanag at mapayapang aura.

• Pagkatao: Ang mga Dwendeng Puti ay tahimik at banayad sa pakikitungo sa tao. Mahilig silang maglaro, lalo na sa mga bata, ngunit mas maingat sa pakikipag-ugnayan sa matatanda. Kilala sila sa kanilang kaalaman sa pagpapagaling at proteksyon laban sa masasamang espiritu at sumpa.

• Pag-uugali at Kapangyarihan: Kadalasang Gabay ng mga mangagamot at albularyo, Ang mga Dwendeng Puti ay eksperto sa pagpapagaling, lalo na sa mga nabiktima ng barang o masamang sumpa. Sila’y nagbibigay ng proteksyon laban sa masasamang espiritu at may kakayahang magdulot ng mabuting kalusugan at mahabang buhay. Mahalaga ang pag-iingat sa kanila, dahil maaari silang maglaro ng kakaibang mga biro sa mga hindi magalang.

Dwendeng Berde (Green Dwarf)

• Itsura: Ang Dwendeng Berde o Luntiang Laman Lupa ay may berdeng sombrero o salakot at berdeng aura, na sumisimbolo sa kalikasan at suwerte lalo na sa sugal at laro.

• Pagkatao: Kilala ang Dwendeng Berde bilang mapaglaro, lalo na sa mga bata. Sila’y mahilig magdala ng suwerte, partikular na sa larangan ng sugal, ngunit mabilis din silang maglaho kapag di maganda ang pakikitungo sa kanila.

• Pag-uugali at Kapangyarihan: Ang Dwendeng Berde ay pinaniniwalaang may kakayahang magdala ng suwerte, lalo na sa mga sugarol. Maaaring lumitaw sila sa mga taong gusto nila, na maaaring magdulot ng panalo o pera. Mahirap silang tawagin, at madalas hindi sila sumasagot sa mga matatanda kaya’t ang mga bata ang madalas nilang kausap. Ngunit ang suwerteng hatid nila ay maaaring mawala kung hindi sila nirerespeto.

Dwendeng Ginto (Gold Dwarf)

• Itsura: Ang Dwendeng Ginto ay nakasuot ng gintong sombrero o salakot, at minsan ay may mga gintong palamuti, at mayroong gintong-kayumangging kutis.

• Pagkatao: Ang mga Dwendeng Ginto ay bihira at itinuturing na pinakabukas-palad sa lahat ng duwende. Sila ay kilala sa kanilang kabaitan at kakayahang magbigay ng kayamanan at tagumpay nang walang hinihinging kapalit.

• Pag-uugali at Kapangyarihan: Kilala ang Dwendeng Ginto sa pagbibigay ng mga bihirang regalo, mula sa kayamanan hanggang sa mga kakaibang kakayahan tulad ng hypnotismo, tagumpay, at kasikatan. Sila ang pinaka-hinahangad sa mga duwende, at ang pagkatagpo sa kanila ay itinuturing na isang malaking suwerte, dahil maaari silang magdala ng kasaganaan at tagumpay sa buong buhay ng taong makakasalubong nila. Kasikatan, swerte sa negosyo.

Ansisi  (Ansitsit) - Mga nakakatakot na uri ng huklubang duwende at lamanlupa nagbibigay ng mutya at proteksyon sa mga taong kanilang nakagaanan ng loob.

Kalanget - Uri ng laman lupa na maliit, kauri ng duwende, mga lamanlupang panginoong maylupa.

Kibaan - Dwendeng bahay, pilyo nangunguha ng mga gamit. kaya madalas hindi mo mahanap ang isang bagay sa loob ng bahay, saka ibabalik kapag di mo na hinahanap

Tiyanak – Isang masamang nilalang na nag-aanyong sanggol. Ito ay umiiyak upang maakit ang mga tao sa kagubatan, at kapag lumapit ang tao, ipinapakita nito ang tunay na anyo at inaatake ang biktima. Pinaniniwalaang ang Tiyanak ay espiritu ng mga inabandonang o ipinagbuntis na sanggol.

Tiyanak

Tikbalang – Isang nilalang na kalahating kabayo at kalahating tao, may katawan ng tao pero ulo at mga paa ng kabayo. Kilala silang nanloloko sa mga naglalakbay sa kagubatan, nililigaw ang landas ng mga tao sa pamamagitan ng ilusyon. Nangunguha ng babaeng kanilang natitipuhan upang gahasain o di kaya ay buntisin

Tikbalang

Bantay Tubig in Philippine mythology

Mga Uri ng Bantay Tubig at Tagadagat 

Variants of Bantay Tubig in Philippine mythology

Bantay Tubig (Elemental ng Tubig)

Ang Bantay Tubig at Tagadagat  ay tumutukoy sa mga espiritu o nilalang na naninirahan at nagbabantay sa mga katawan ng tubig tulad ng mga ilog, lawa, dagat, at karagatang. Sila ang mga tagapangalaga ng ekosistema ng tubig, at maaari ring magdulot ng kapahamakan o malas kapag hindi sila iginagalang.

Sirena – Babaeng Sirena 

Ang Sirena ay isang nilalang na kalahating isda at kalahating tao, karaniwang inilalarawan bilang isang maganda at kaakit-akit na babae na may buntot ng isda. Kilala siya sa kanyang nakakaakit na kagandahan at mapang-akit na tinig na nagdadala ng panganib sa mga mandaragat at mangingisda.Ang mga Sirena ay kilala sa pag-akit sa mga tao patungo sa kapahamakan. Ang kanilang mga awit ay nagpapabighani sa mga nakikinig, kadalasan ay nagiging sanhi ng pagkakabasag ng barko o paglubog sa dagat.

Kumakatawan ang Sirena sa alindog at panganib ng dagat, na nagpapakita ng misteryo at tukso ng kalikasan

Siyokoy – Lalaking Nilalang mula sa Dagat

Ang Siyokoy ay isang nilalang mula sa dagat na mas matapang at may kakaibang anyo kaysa sa ibang mga bantay tubig. Karaniwang may dalawang binti, kaliskis, palikpik, at minsan, matutulis na ngipin, kaya’t nakakagimbal ang hitsura nito. : Ang mga Siyokoy ay kilala sa pagiging mapanlinlang at agresibo. Karaniwan silang ipinapakita bilang mga mandaraya, na nag-aakit ng mga biktima patungo sa panganib, lalo na kapag malapit sa tubig.

Sila ay sumisimbolo sa hindi tiyak at mapanganib na kalikasan ng dagat, at naglalarawan ng takot sa hindi kilalang bahagi ng kalikasan.

Sireno – Lalaking Sirena

Ang Sireno ay ang lalaking katumbas ng Sirena, may katulad na mga katangian tulad ng nakakaakit na tinig at kagandahan. Kadalasan siya ay inilalarawan bilang guwapo at kaakit-akit.  Katulad ng Sirena, ang Sireno ay may kakayahang mag-akit at magdala ng panganib. Ang kanyang kaakit-akit na katangian ay kumakatawan sa kagandahan ng kalikasan na may kasamang panganib.

Kumakatawan ang Sireno sa pananaw ng kalalakihan sa mga mitolohiya ng sirena, na tumatalakay sa mga tema ng pagnanasa, tukso, at mga panganib na matatagpuan sa kailaliman ng dagat.

Magindara – Aswang Dagat

Ang Magindara ay isang uri sirena o aswang dagat, kilala sa pagiging agresibo at mapanganib. Hindi sila kasing kaakit-akit ng mga Sirena, kundi mas kilala sa kanilang kagandahan, kabangisan at kalupitan. Hindi tulad ng Sirena, ang mga Magindara ay kilala sa pag-akit sa mga mandaragat patungo sa kanilang kapahamakan. Sila ay ipinapakita bilang malupit at hindi mahuhulaan ang mga galaw.

Ang Magindara ay nagsisilbing paalala ng madilim na bahagi ng dagat, kung saan ang panganib at kamatayan ay matatagpuan sa ilalim ng alon. Sila ay sumisimbolo sa mga puwersa ng kalikasan na nagdudulot ng pagkawasak.

Kataw – Marangal na Nilalang mula sa Ilalim ng Tubig

Ang Kataw ay isang marangal at makapangyarihang nilalang mula sa ilalim ng tubig. Kadalasan silang inilalarawan bilang mga makapangyarihang nilalang na may kakayahang kontrolin ang tubig. Sila ay may marangyang hitsura at minsan ay may mga katangiang itinuturing na naghaharing uri sa mga bantay dagat Ang mga Kataw ay kadalasang itinuturing na mga pinuno ng mundo sa ilalim ng dagat, mga tagapagbantay ng mga katawan ng tubig, at may mga kahusayan at mahika na may kaugnayan sa tubig.

Kumakatawan sila sa mataas na paggalang sa tubig bilang isang pinagkukunan ng buhay at kapangyarihan, at bilang mga tagapagbantay ng buhay sa ilalim ng dagat at sa ibabaw nito.

Berberoka – Bakulaw na Nilalang ng Tubig

Ang Berberoka ay isang higanteng nilalang na matatagpuan sa mga ilog at lawa. Kilala ito sa pagkakaroon ng nakakatakot na itsura at kakayahang maghila ng mga biktima patungo sa ilalim ng tubig Ang Berberoka ay isang nilalang na kilala sa paghila ng mga tao patungo sa ilalim ng tubig, isang paalala ng mga panganib ng malalalim na tubig at kung gaano ka-tago at mapanganib ang kalikasan ng tubig.

Sila ay nagsisilbing babala upang mag-ingat sa mga anyong-tubig, lalo na sa mga malalim na bahagi kung saan may mga nakatagong panganib.

Lakandanum – Espiritu ng Tubig na may Anyong Ahas o Isda

Ang Lakandanum ay isang espiritu ng tubig na may anyo ng isang ahas o isda. Sila ay mga tagapagbantay ng mga ilog at lawa. Ang mga Lakandanum ay may kakayahang kontrolin ang tubig at ang ulan. Karaniwan silang itinuring na mga tagapagbantay na may kapangyarihang magbigay ng ulan at bagyong may kasamang tubig.

Kumakatawan ang mga Lakandanum sa likas na puwersa ng tubig at ang koneksyon nito sa espiritwalidad at kalikasan, pati na rin ang mahalagang papel ng tubig sa siklo ng buhay.

Naga – Igat o ahas dagat  na Sirena

Ang Naga o Irago ay mga nilalang na parang igat o eel, na may kaugnayan sa ulan at kasaganaan. Kadalasan, may mahahabang katawan at iniuugnay sa mga kwento ng tubig na may kaugnayan sa kasaganaan at kalikasan.Ang Naga ay kilala sa kanilang kakayahang magdala ng ulan, isang mahalagang bahagi ng agrikultura at ekosistema. Sila ay simbolo ng buhay, kasaganaan, at kahalagahan ng tubig sa kalikasan.

Sila ay isang paalala ng kahalagahan ng tubig sa pagsasaka at buhay, at naglalarawan ng ugnayan ng kalikasan at tao sa mga siklo ng tubig at ulan.

Atawid – Masamang Espiritu ng Tubig

Ang Atawid ay isang masamang espiritu ng tubig, kadalasang inilalarawan bilang isang malupit na nilalang na kumukuha ng mga bata. Kilala ito sa nakakatakot nitong mga sigaw.Ang Atawid ay kilala sa pagdukot sa mga bata, at ang mga kuwento tungkol sa kanya ay naglalaman ng babala na mag-ingat sa mga ilog at lawa, lalo na sa mga hindi ligtas na bahagi.

 Ang mga kuwento ng Atawid ay nagsisilbing paalala sa mga bata na mag-ingat at magbigay galang sa mga katubigan upang maiwasan ang kapahamakan.

Darantan – Masamang Espiritu ng Tubig

Ang Darantan ay isa pang masamang espiritu ng tubig, na karaniwang nauugnay sa mga ilog at ibang katawan ng tubig. Kilala ito sa pagbibigay ng malas at panganib sa mga dumadaan sa kanyang teritoryo.Katulad ng Atawid, ang Darantan ay isang espiritu na nagpapalala ng malas at nagdudulot ng kapahamakan sa mga hindi mag-ingat o angkop sa kanilang galak sa tubig. Ang Darantan ay nagpapakita ng paniniwala sa mga hindi nakikitang puwersa ng kalikasan na maaaring magdulot ng masamang kapalaran, sakit, o malas sa mga hindi nag-iingat sa mga katawan ng tubig.

Mga Engkantong wangis tao ( Mga elemento )

Ang Engkanto ay isang pangkalahatang termino na tumutukoy sa mga nilalang na may malapit na kaugnayan sa kalikasan at may kakayahang magbago ng anyo at magpakita bilang mga tao. Ang mga espiritu o nilalang na ito ay kadalasang nauugnay sa mga partikular na kalikasan tulad ng mga kagubatan, bundok, at iba pang mga kapaligiran, at maaari silang makipag-ugnayan sa mga tao, maaring mabuti o masama.

Mahomanay - Nangagalaga sa kalikasan. Ang mga Mahomanay ay Lalaking engkanto na maganda Ang itsura at wangis, magandang lalaki na may napakaputing balat at mahabang itim na itim na buhok. May matulis at hugis dahon na tenga. Amoy matamis na bulaklak Ang mga Mahomanay. Nangunguha ng mga babae na kanilangnapupusuan dadalhin sa kanilang daigdig. Inaalok nila ito ng kaning itim. Mag aanyong panget na lalake ang Mahomanay upang subukin ang kabaitan ng babaeng kanyang napupusuan. Kapag mabait ang babae kahit anyong pangit ang Mahomanay ay ginagantimpalaan niya ang babae ng biyaya at yaman. Kapag pangit Ang ipinakitang ugali ng babae sa pangit na anyo ng Mahomanay ay paparusahan ito ng engkanto. Magkakasakit ang babae at lalagnatin. At mamalasin sa buhay di lang sya pati buong pamilya nya ay mamalasin.

Tahamaling - Ang Tamalanhig o Tahamaling ay mga Babaeng engkanto na katambal ng Mahomanay. Magagandang babae na may mapulang balat at mahabang itim na buhok. Matulis na hugis dahon ang tenga. Nangunguha ng mga binatang kanilang napupusuan. Inaakit ng Tamalanhig ang mga binatang mortal sa pamamagitan ng kanyang ganda at alindog, nag lalabas ng napakatamis ma amoy na nakaka humaling. Nalalasing sa bango at tamis Ang mga binatang nakaka langhap ng halimuyak ng engkantong Tamalanhig. Ang mabangong amoy ng babaeng Tamalanhig ay ayaw ng mga engkantong Mahomanay, para sa mga Lalaking Mahomanay ito ay matapang na kamandag.

Tamawo - Uri ng sinaunang engkanto na tila anak araw. Maputi ang balat at kulay ginto o puti ang buhok. Anyong magagandang lalaking anak-araw, napakaputi at payat ang pangangatawan at ang tenga ay hugis dahon. Sinasalarawan bilang mga magagandang lalaki napakaputi, naka bahag at balot ng gintong alahas. Pinaniniwalaang nandudukot sila ng mga babae at dalaga upang magparami ng kanilang lahi dahil walang babaeng Tamawo ang kanilang lipi. Kailangan ng mga tamawo manguha ng mortal na babae upang sila ay makapagparami. Pinaniniwalaang sa mga batis o talon ang pintuan pantungo sa kanilang dimensyon. Ibig sabihin ng "Tamawo" sa wikang Hiligaynon ay "Mula sa ibang Mundo" o "Mula sa ibang Daig-dig".

Banwaanon - Ang mga kinakatakutang Engkanto sa Kabisayaan. Matatangakad at maputi na kulay marmol ang balat at ang buhok ay kulay puting-puti o pilak. Pinaniniwalaang magkakamukha o masyadong magkakahawig ang lahat ng mga lalaking Banwaanon. Ang mga Engkantadong Banaanonay Kinakatakutan dahil nagdudulot ng sumpa at sakit sa mga taong hindi nila nagugustuhan ang itsura, at nangdudukot ng mga bata at babaeng magaganda. Sa mga makabagong kwentong bayan ang mga Banwaanon ang pinaniniwalaang masasamang engkanto na nag haharing uri sa siyudad ng Biringan.

Itim na Engkanto - Mga engkanto na nagpapakita bilang mga anino o mga itim na nilalang. Mga maligno na mapanakit at mapaminsala. Sila ay tinatawag na Engkanto Negro o mga itim na elemento. Nagpapkita sa mga tao at nanahan Ang mga engkantong itim sa malalaking bahay. Mapanakit at nakakatakot. Ang mga itim na Espiritu ay minsan sumasapi sa mga taong kanilang napupusuan. Ang mga tunay nilang katawan ay nasa Mundo ng mga engkanto tanging mga anino lamang nila ang nanahan sa mundo ng mga tao.

Anggitay - Ang mga Anggitay ay magagandang babaeng engkantada na ang pang itaas na bahagi ng katawan ay magaganda at mapuputing dilag. Maganda, maputi at kulay puti o pilak ang buhok, habang ang pang ibabang bahagi ng katawan ay tila sa putting kabayo o di kaya ay sa puting  usa. Nakatayo sa apat na paa ng kabayo ang iba ay usa. Pinaniniwalaang lahat ng anggitay ay babae, kung kayat nagpapalahi lamang sila sa mga Tikbalang Kahit kinasusuklaman nila ang mga ito. Kailangan lamang ng mga anggitay ang punla ng mga tikbalabg. Ayon sa mga kwentong bayan mababait nguint napaka ilap ng mga anggitay. Sila ay naakit at nahahalina sa mga makikinam o makikintab na mga bagay.

Dalaketnon - Masamang uri ng engkanto, ang mga Lalaking Dalaketnon ay magagandang lalaki na may mapuputing balat at mahabang itim na buhok. Inaakit nila sa kanilang Mundo Ang mga tao upang maging asawa o di kaya ay alipin. Hinhandaan ng Dalaketnon ang biktima ng itim na kanin, kapag itoy kinain ng tao hindi na siya makakaalis sa mundo ng engkanto. Pinaniniwalaang puno ng Balete ng pinto sa patungo sa kanilang daigdig o dimensyon. Ang ibig sabihin ng Dalaketnon ay "Nagmula sa Dalakit" o puno ng Dalakit, na puno ng Balete sa Tagalog.

Babaeng Dalaketnon - Ang mga babaeng Dalaketnon ay mga magagandang engkanto na may ginintuang kayumanging balat. Inaakit nila ang mga lalaki ay binata gamit ang kanilang ganda, aalukin ang binata ng itim na kanin kapag kinain ito ng tao hindi na siya makakaalis sa dimensyon ng engkanto.

Kahoynon - Mga sinaunang engkanto ng mga puno at halaman, ang iba ay anyong magagandang babae ang iba ay anyong taong puno, o taong tuod.

Abyan - Abyan o Puting Engkanto Mga Engkanto na tila anak araw na napaka puti Ang mga buhok ay puti o ginintuan. Bulaw o Bulawan ang ibang tawag sa Abyan dahil sa kulay ng buhok. Tila mga bata o Hindi tumatanda, Ang matandang Abyan ay tila binatilyo o dalagita parin. Gumagabay sa mga mabubuting tao ang Abyan. Ang lalaking Abyan pag umibig sa mortal ay dadalawin at liligawan nya ito sa panaginip. At sa panaginip maaring mabuntis ang babae, na parating kambal ang anak o ipagbubuntis. Ang Isang anak ay ipapanganak ng tila anak araw o napaka puti sa Mundo ng mga tao habang ang kambal nito ay kasabay na ipapanganak sa mundo ng mga engkanto.

Tawong Lipod - mga di nakikitang espiritu at masasamang maligno na kung nagpapakita ay mga itim na anino o taong itim. Mga dating mababait at magagandang diwata ng hangin, bago sila naging itim na maligno ng kasamaan. Ang mga Tawong Lipod ay magaganda at mapuputing diwata ng hangin at ulap na bumaba sa lupa. Ang mga hindi nakakabalik agad sa langit ay nagiging itim na Engkanto at nagiging masamang maligno nagdudulot ng sakit at karamdaman. 

Engkantong Mangmangkit 

Ang mga Engkantong Mamangkit o Mamangkik ay mga Engkantong Puno (Encanted trees) o mga espiritu at engkanto ng kakahuyan at mga puno, mga mukhang taong puno at tuod. Mga tagapangalanga ng kakahuyan at puno. Naliligaw sa mga taong naliligaw sa teritoryo na kanilang sakop. Ayon sa mga kwentong bayan mukha silang taong tuod at mga buhay na puno. Mga elemental ng halaman. Minsan ito rin ang mga puno na nangunguha ng tao.

Engkantong Puno o Mamangkit o mamangkik

Engkantong puno

Mga Uri ng Aswang 

Mga Aswang

Ang Aswang ay isa sa mga pinakakilalang nilalang sa mitolohiyang Pilipino, at tinutukoy ito bilang isang maligno, halimaw, nilalang o masamang espiritu na may kakayahang magbago ng anyo at kumain ng laman ng tao, partikular na mga sanggol, bata, at minsan ay mga buntis. Ang Aswang ay may iba’t ibang anyo at klase, depende sa rehiyon o lokal na paniniwala, ngunit karaniwang itinuturing ito bilang isang nilalang na nagdudulot ng takot, panganib, at kamatayan.

Different Variants of Aswang in Philippine Mythology

Numerous different types of Aswang

( Oral and Written mythology)

Anito ng Mga Aswang

Ang Anito ng mga Aswang o ninuno ng mga Aswang ay isang sinaunang diwata o bathala sa Ibalong o lumang Bicol. Siya ang Ninuno ng lahat ng mga Aswang at Diyos ng mga nilalang ng dilim, ang tawag sakanya ay Anito Aswang o Apo Aswang. Ayon sa kwento pinahayo niya ang kanyang mga Alagad at Aswang sa kabisayaan upang magparami sa pangangalaga ng Kanlaon

Anito Asuang

Aswang Gabunan

Malakas na uri ng Aswang ang Gabunan, matipuno at mabangis. May kakayahang tumapos ng ibang uri ng Aswang. Sila ang mga Aswang na kahit umaga ay maaring sumalakay. Ang ibang gabunan ay may salamangka na kayang gawin kawangis ng tao ang puno ng saging. Iba-iba ang mga Gabunan, may itim, may likantro (Dayong Gabunan) may Diablo (mukhang demonyo) may puting Gabunan din. Kinakatakutan sila ng ibang mga Aswang dahil sa bilis at bangis nila, madalas nilang mortal na kaaway ang mga Aswang Bangkilan.

Gabunan

Gabunan

Puting Gabunan

Aswang Bangkilan

Ang mga Aswang Bangkilan mga maharlikang uri ng Aswang. Ang mga babaeng pangkilan ay pagkaganda ganda, maalindog at mahalina ngunit kung anong ganda ng mga Bangkilan ay siyang bangis nila sa pakikipaglaban. Magagandang aswang na may pakpak ng paniki sa likuran at matatalas na kuko. May kakayahan din ang mga Bangkilan na mag iba iba ng anyo, gaya ng malaking itim na babuy ramo, itim na pusa, itim na ibon at kahit anong hayop ng dilim. Ayon sa mga kwento kwento ang mga Babaeng bangkilan ay may malakas na kakayahang mang yanggaw. Sa pamamagitan ng halik napapasa ng mga babaeng Bangkilan ang mga itim na mutya or perlas o sisiw upang gawing aswang ang tao. Ang taong napasahan ng Bangkilan ay maaring maging Asbo, Abwak, Tiktik at iba pang uri ng aswang.

Aswang Bangkilan

Ang lalaking Bangkilan tulad ng babaeng Bangkilan ay malakas ang dating at karisma, may pak-pak ay kayang magpalit palit ng anyo. Ayon sa mga kwento ang mga lalaking bangkilan aymas pinipiling lumayo sa mga tao at kumain nalamang ng mga hayop sa kabundukan.

Lalaking Bangkilan  ( Rare ) 

Aswang Hanagob

Ang Aswang Hanagob ay isang uri ng maharlikang Aswang o Datu, Ang dugo ng mga Hanagob ay purong aswang na walang halo. Sa ibang kwento ang mga Hanagob ay mula sa bunga ng pagsasama ng Babaeng Bangkilan at Lalaking Gabunan. Lahat ng mga katangian at kabagsikan ng Bangkilan at Gabunan ay taglay ng mga Hanagob. Ang ibang Hanagob ay may alam sa lihim na karunungan. Sila rin ang mga aswang na hindi tinatablan ng mga tigalbo at palipad hangin.

Aswang Hanagob

Aswang Agaras

Ang mga Aswang Agaras, mga sinumpang uri ng Aswang na kumakain ng kapwa aswang at ng mga laman lupa at engkanto. Mabangis, malakas at sugapa. Ang mga Agaras ay may kakayahang tawagin at kontrolin ang mga mas mababa o mahihinang uri ng aswang. Ang kagat at kalmot ng Agaras ay may lason, ang mga nilalang na nasusugatan ng Agaras ay nanghihina. Ang Agaras kapagka nagabi ang itim na mutya nito ay nahihimbing at maghihintay ng susunod na tagapagmana.

Aswang Agaras

Aswang Kurkor

Mabilis at parang mas malapit sa katangian ng hayop ang mga Kurkor, kung sila ay nangangaso o nambibiktima tumatakbo ng parang hayop sa apat na paa. Ngunit nakakatindig na tila taong hayop. Napakabangis ng kurkor na kaya nilang makipagsabayan sa mga Gabunan. Sa mga kwento ang Kurkor ay mahilig mag alaga ng sigben at umatraka 

Aswang Kurkor

Aswang Harimodon

Isang lalaking Aswang na tinuturing din maharlika. Maykakayahang mangyanggaw gamit ang kanilang laway, Ang mga taong nalalawayan ng Harimodon ay nagiging Awok at Mabababuy. Ang Aswang na anyo ng Harimodon ay napakalaking itim na itim na babuy ramo. Ang ibang Harimodon ay Napakatangkad at napakatabang Taong Babuy Ramo

Aswang Hamung

Aswang Hamung o Aswang Kalumpang

Aswang Daghamung

Aswang Daghamon

Ang mga Aswang Daghamung o Daghamon Mga agresibo, biolente na uri ng aswang. Nambibiktima rin minsan ng mga ibang aswang ang mga daghamon, lalo na ng mga karaniwang aswang. Mahilig manakop ng teritoryo ng iba.

Magindara

Ang mga Aswang ng katubigan. Sila ang mga Aswang na hindi tinatablan ng asin. Maganda at mabangis. Magandang mga dilag na ang kalahating pang ibaba ng katawan ay malaking buntot ng isda. Malamyos at maganda ang tinig pangkanta ng mga Magindara, nakakahalina sa mga kalalakihan. Isa ang mga magindara sa mga malalakas at kinakatakutang uri ng Aswang. Tanging kahinaan ng mga magindara ay dugo ng mga musmos at birhen. Nalalason sila sa busilak na dugo at kainosentehan.

Aswang Mandurugo

Ang mga Mandurugo ay mga Aswang na lumilipad, umiinum ng dugo ng kalalakihan. Mga magagandang dilag sa umaga. Ang tunay na anyo ng mga mandurugo ay mga malalaking ibong mandaragit na may mukha ng magandang dilag. Ang mga Mandurugo ay busilak kung magmahal, pinaniniwalaan na sila ay mga dating diwata o may dugong diwata, mga kinari at kinara na wagas mag mahal at magsilbi sa taong mahal. Nagiging Halimaw o Aswang na mandurugo ang mga ito kapag ang pag-ibig ng tao ay hindi tunay at tapat.

Aswang Mandaragit

Ang Aswang na lumilipad na may katangian ng aya sa mga itim na agila. Mabilis sa himpapawid. Mabalasik. Matayog ang lipad

Aswang Bonggo

Ang Bongo ay isang sinaunang uri ng Aswang mula sa Bicol. Ang mga Bongo ay may itim na balat at napakabigat at matipunong pangangatawan, kaya't sila ay malakas at mabilis kumilos. Sinasabing mayroon silang pambihirang lakas at bilis. Minsan, ginagamit nila ang kanilang mga mata na nanlilisik at may mga lihim na kaalaman, tulad ng paggawa ng apoy. Kilala ang mga Bongo sa pagiging mandirigma ng diyos na si Anito Aswang sa Bicol.

 Aswang Mananagal

Aswang Alan

 Aswang Tiktik

Wakwak

Ekek

Uwak uwak

Ang Aswang Uwak-uwak na kilala rin sa tawag na Tyango ay isang uri ng aswang na may pinaghalong katangian ng Mangkukulam at uwak. Kaya ng uwak-uwak mag mukhang normal na tao, ngunit ang tunay nitong anyo ay taong uwak. Nakakatakot na anyo na may malaking pakpak ng uwak, kaya rin ng uwak-uwak magpalit anyo bilang napakalaking uwak. 

Tyango

Aswang  Palili

Aswang  Ibalas

Aswang Naanayo

Aswang Sairo

Aswang Iki

Ang mga Iki ay mga aswang na nakakalipad, gaya ng mananangal ay iniiwan nito ang pang ibabang bahagi ng katawan. Ngunit napuputol pansamantala at nahihiwalay mula tuhod. Habang tinutubuan ng mga pakpak ng paniki upang makapaglayog sa gabi.

Aswang Mangalo

Ang Mangalyo (o Mangalo) ay isang sinaunang uri ng nilalang na tinatawag ding mga duwendeng aswang. Kilala sila sa kanilang pagkagusto sa dugo at laman-loob ng tao, bagamat mas pabor sila sa pagkain ng mga hayop. Sa mga lumang kwento, itinuturing silang mabagsik na duwende na may kakayahang kumain ng tao, ngunit mas pinipili nilang manghuli ng mga hayop.

Ayon sa mga alamat ng mga Bisaya, nagbago ang gawi ng mga Mangalyo nang ipanganak ang diwata na si Burgadang Pada. Nabanggit sa kwento na nang lumitaw si Burgadang Pada mula sa lupa, ang mga Mangalyo ay naging tagapagtanggol ng diwata at tinuring silang amain. Dahil sa impluwensya ni Burgadang Pada, tumigil ang mga Mangalyo sa pagkain ng tao at nagsimulang mamuhay sa pamamagitan ng panghuhuli ng mga hayop.

Kahit na matagal nang kinatakutan ang mga Mangalyo dahil sa kanilang mabagsik na kalikasan, kilala rin sila sa pagiging tagapag-ingat ng maraming ginto at yaman. Ang yaman na ito ay naging bahagi ng kanilang kasaysayan matapos magbago ang kanilang mga gawi at tumigil sa pag-atake ng mga tao.

Aswang Aban-aban

Ang Aban-Aban ay isang uri ng Aswang na  karaniwang maliit at may itsura ng matandang tao. Sila ay nagmamasid at nangongolekta ng mga makikinang na bagay tulad ng ginto. Hindi sila tinatablan ng mga dasal o tigalbo, ngunit maaari silang patumbahin sa pamamagitan ng mga pisikal na pamamaraan tulad ng pagsaksak sa puso. Bagamat sila ay kilalang aswang, may mga kwento ring nagsasabing sila ay marunong tumanaw ng utang na loob at nagaganti ng kabutihan sa mga taong nagpakita ng kabutihan sa kanila. Ang mga Aban-Aban ay kadalasang isang pulutong at hindi nag-iisa.

Aswang Mangalok

Aswang Mangalok

Ang Mangalok ay isang uri ng Aswang sa mitolohiyang Pilipino na may maamong itsura, mukha tulad ng anghel at pakpak ng paniki. Bagamat maganda, ito ay  mabangis nakatira sa kagubatan at kalikasan. Sa araw, natutulog ito sa kagubatan, ngunit sa gabi, lumilipad ito upang manghuli ng biktima, partikular ang mga buntis at mga batang tao, na kinukuha ang mga sanggol at kumakain ng mga bituka at atay. Hindi ito nakakaintindi ng wika ng tao at nabubuhay nang ligaw at malaya.

Aswang Diklum 

Aswang Kalibonan

Ang Aswang Kalibonan ay isang uri ng matandang aswang na kilala sa pagiging mag-isa ngunit tumutulong sa ibang mga aswang. Ang tunay niyang anyo ay isang pangit at malakaing kubang hukluban na matandang nilalang na may mabagsik na hitsura. Madalas siyang mag-isa at nakatira sa malalayong gubat.

Ang Aswang Kalibonan ay nag-aalaga ng mga itim na sisiw mula sa iba't ibang uri ng aswang. Layunin niyang mapalaganap ang lahi ng aswang, kaya't pinapalaki niya ang mga sisiw at ginagamit ito upang gawing ganap na aswang ang mga tao na may dugong aswang. Sa kabila ng kanyang pangit na itsura, ang kanyang layunin ay panatilihin at palaganapin ang lahi ng mga aswang.

Aswang Tigbanwa

Aswang Tigbanwa - Aswang Ruja

Ang mga Tigbanua o Tigbanwa ay uri ng  Aswang na Buso, Sinaunang uri Ng Aswang na pinaniniwalaang matatagpuan at naninirahan sa Bundok Apo. Mga Aswang na walang anyong tao. Pangit na mga nilalang na hindi nakakaintindi o nakakapagsalita ng wika ng mga tao. Mga Aswang nahihimbing sa kailaliman ng lupa o mundo. Itim ang balat may mahahabang kuko. Mabilis kumilos at nagtatago sa mga anino. Matangkad at Kadalasang nasa itaas Ng puno kapag Sila ay umahon Mula sa lupa. Kapag sila ay nagigising gutom na gutom at hayok na hayok sa laman ng tao. Kinakatakutan sila sa mga kwentong pasa pasa ng mga Bagobo. Ang ibang Tigbanwa ay iisa lang ang mata.

Aswang Sigbin

Ang Sigbin ay isang maliit na uri ng aswang na karaniwang may hitsura ng kambing na walang sungay, ngunit may mahabang dila at buntot. Ayon sa mga kwento, ang Sigbin ay may kakayahang maglakad pabalik, kaya't hindi ito agad napapansin. Sinasabing mahirap makita ang Sigbin dahil may kakayahan itong magtago sa anino. Ang kanilang mahabang buntot ay ginagamit bilang isang uri ng panlatigo at may nakakalason na laway.

Sigbin Umatraka 

Ang Umatraka ay isang uri ng Sigbin sa mitolohiyang Pilipino, partikular mula sa Bicol. Ang mga Umatraka ay maliit na nilalang na walang sungay at may katawan na kahawig ng kuneho. Kilala sila sa kanilang mabilis na galaw, madalas na naglalakad pabaligtad at may kakayahang magtago sa mga anino. Ang kanilang pangunahing gawain ay ang pagsipsip ng dugo ng tao.

Aswang Atikulan 

Ang mga Atikulan ay mga batang Aswang na hindi tumatanda. Sila ay lumalaki sa isang komunidad ng mga Atikulan na hindi kailanman tumatanda. Karaniwan, sila ay nakatira sa kagubatan at may malasakit sa isa’t isa. Hindi tulad ng iba pang uri ng Aswang, ang mga Atikulan ay magkasama at naghanap ng iba pang Atikulan upang mapalawak ang kanilang hanay. Sinasabing minsan, nanlilimahid sila ng mga mabait na matanda upang makuha ang kanilang pansin at tulungan sila.

Aswang baad

Ang mga Baad ay ang bukod tanging Aswang na nagtatago sa liwanag ng buwan. Aswang ng mga anino. Ang mga Baad ay isang uri ng Aswang na tinatawag ding "aswang de anino". Ayon sa kwento, sila ay dating malalakas na lumilipad na mga Aswang, ngunit isinumpa ng Bathala ng Buwan upang mawalan ng kakayahang lumipad dahil sa kanilang kalapastanganan. Ang mga Baad ay mabilis gumapang at mahusay umakyat sa mga puno. Tila pusa kung kumilos ng mga Baad. Kilala sila sa kanilang matalim na kuko at malupit na mga ngipin.

Aswang Kubot

Ang mga babaeng Kubot  o Hamok ay kilala sa kanilang mahahabang, makapal na buhok. Ginagamit nila ang buhok na ito upang gapusin at patagilid ang kanilang mga biktima. Ayon sa mga kwento, ang buhok ng isang babaeng Kubot ay may mga kakayahang magbago ng hugis at magiging parang mga mahahabang tali na maaaring magpalibot at magbukod sa kanilang mga target na tao. Mayroon din silang matinding lakas at bilis sa pag-atake. Minsan, ang tawag sa babaeng Kubot ay "Hamok," na tumutukoy sa kanilang paggamit ng buhok upang patumbahin o gawing bihag ang kanilang biktima.

Ang mga lalaking Kubot, sa kabilang banda, ay may malalaking pakpak, ngunit hindi sila makakalipad. Ginagamit nila ang kanilang malalaking pakpak upang maglansi o mag-silo ng kanilang mga biktima. Iniisip na may kakayahan silang magtago o mag-mimic ng tunog at itsura ng ibang nilalang upang mapalapit sa kanilang biktima. Ang mga lalaking Kubot ay hindi tulad ng mga babaeng Kubot na gumagamit ng buhok, kundi ginagamit ang kanilang mga pakpak upang dakmain ang kanilang mga biktima, at pagkatapos ay magsisimula silang magsipsip ng dugo at kumain ng laman-loob.

Aswang Ungiban

Ang mga  Ungiban  uri ng lalaking Aswang na gumagamit ng buhok. Kahalintulad ng mga babaeng aswang na Hamok at Kubot ngunit di hamak na mas malakas at bihirang uri ng aswang. 

Aswang BalBal

Ang Balbal ay uri ng Aswang na kumakain ng bangkay ng tao

Aswang Maranhig

Ang Amalanhig (o Maranhig) ay isang uri ng patay na aswang sa mitolohiyang Pilipino na bumangon mula sa kanilang mga libingan dahil hindi nila nailipat ang kanilang bato o mutya bago mamatay. Kilala sila sa panghuhuli ng tao, kung saan kinakagat nila ang leeg ng kanilang biktima o pinagtatawanan ito hanggang mamatay sa takot. Ang Amalanhig ay may mga malaking pangil at may kakayahang maglakad lamang nang tuwid. Upang makaligtas, dapat magtakbo nang zigzag, umakyat sa puno, o tumakas sa malalalim na katawan ng tubig.

Aswang Dangga

Aswang Bulaw-Bulaw

Aswang Awok

Aswang Awok

Ang Awok ay isang aswang na nagiging malaking baboy o baboy-ramo. Masmabangis at malakas ang Awok kapagka kabilugan ng buwan. Paborito nitong kumain ng tao, ngunit kaya ring kumain ng gulay at prutas. Madalas mapagkamalan silang Bangkilan, ngunit mas mababa ang uri nito. Ang Awok ay kadalasang tagasunod ng mga Bangkilan.

Aswang Awok

Aswang Biyangonan

Ang Biyangonan ay isang uri ng Aswang na  malilit na bata-bata na may napaka-itim na balat at mukhang impakto. Kilala sila sa kanilang bilis at tapang, kaya madalas silang matagpuan sa mga kagubatan at ang mga Biyangonan ay magaling mag-akyat ng puno. Ang mga ito ay mabilis kumilos at mabangis, kaya't natatakot ang mga tao sa kanilang presensya.

Aswang Aso

Ang mga Aswang-Asong ito ay may kakayahang magbago ng anyo at maging mga mabagsik na aso. Karaniwan silang lumalabas sa gabi upang manghuli ng biktima at kadalasan ay nagtutulungan ang mga asong ito upang matiyak na makakakita ng biktima.

Aswang Asbo

Aswang Asbo

Ang Asbo ay isang uri ng aswang sa mitolohiyang Pilipino na kilala sa kakayahan nitong magbago ng anyo at maging malaking mga aso na parang mga hayop na ligaw at mabagsik. Ang mga aswang na ito ay mas malaki pa sa mga kalabaw at laging nanghuhuli sa pangkat. Hindi sila nag-iisa—kapag may nakita kang isang Asbo, tiyak ay may kasamang iba pang mga Asbo sa paligid. Dahil sa kanilang pagkakaroon ng pakete, nakagagawa sila ng mga organisadong atake, kaya't sila ay itinuturing na isang mapanganib at malupit na uri ng aswang.

Aswang Asbo

Sa araw, ang mga Asbo ay tumutulad sa mga ordinaryong tao, ngunit sa gabi, nagbabago sila ng anyo at nagiging malalaking, mabagsik na aso na may likas na pagkagusto sa mga bituka ng tao. Kumikilos sila ng sama-sama at may kakayahan na magtulungan upang maghanap at manghuli ng kanilang mga biktima. Sa ganitong kalikasan, sila ay itinuturing na mas malupit at mas delikado kaysa sa iba pang mga aswang.

Aswang Iwig

Iwig naman ay isang mas maliit na bersyon ng Asbo. Ang Iwig ay nagiging mabangis na asong ulol rin, ngunit hindi kasing laki ng Asbo. Katulad ng Asbo, ito rin ay nagtataglay ng mga katangiang mabagsik at malupit, ngunit hindi ito kasing lakas at delikado gaya ng mga Asbo.

Aswang Awuk

Ang Awuk ay isang uri ng aswang na may kakayahang mag-anyong aso, ngunit may kakaiban  dahilang katawan nito ay tao, ngunit may ulo ng aso. Karaniwan itong ginagamit ng mga aswang upang maghasik ng takot o upang manghunting ng mga biktima. Ang kanilang hitsura ay nakakatakot at may kaugnayan sa pagnanasa ng mga Aswang sa katawan ng tao.

Aswang Bulaw-bulaw

Aswang Bulaw-bulaw

Ang aswang Bulaw-bulaw uri ng aswang na may mga katangian ng ahas. Karamihan ng Bulaw-bulaw ay lalaki, ang bewang pababa ay malaking ahas.

Aswang Abwak

Aswang Abwak

Ang mga Abwak ay may kakayahang mag-anyong bayawak, at sila rin ay nanghuhukay sa ilalim ng lupa. Ang mga lalaki ng Abwak ay karaniwang gumagawa ng mga iligal na gawain, tulad ng panghuhukay upang manghuli ng biktima, habang ang mga babaeng Abwak naman ay karaniwang nag-aanyong uwak at nagmamasid mula sa itaas upang makakita ng tamang pagkakataon upang manghuli. Ang mga Abwak ay kilala sa pagiging mabagsik at mabilis.  

Aswang Abwak

Babaeng Abwak: Ang babaeng Abwak ay nag-aanyong uwak (o isang malaking ibon), na may kakayahang magmasid at magbantay sa paligid. Karaniwan siyang kasama ng lalaking Abwak, na nagiging tagapaghusga o tagapagbantay habang siya ay nagmamasid. Tinatawag ding awak ang babaeng abwak 

Aswang Abwak

Lalaking Abwak: Ang lalaking Abwak naman ay nag-aanyong bayawak (malaking nilalang na tulad ng butiki o komodo dragon). Karaniwan siyang may kakayahan na maghukay ng mga butas sa ilalim ng lupa at manghuli ng mga hayop o biktima. Ayon sa mga kwento, siya ang siyang aktwal na umaatake at sumisipsip ng dugo at laman ng biktima.

Aswang Awak

Ang Aswang Awak ay isang uri ng aswang sa mitolohiyang Pilipino na may kakayahang magbago ng anyo at maging isang uwak (crow). Sa ganitong anyo, ang Awak ay karaniwang tumutulong sa ibang uri ng aswang tulad ng Abwak upang magmasid at maghanap ng mga biktima. Minsan, itinuturing na kasama sila ng Abwak, ang mga aswang na nag-aanyong bayawak. Habang ang Abwak ay may kakayahang maghukay at manghuli ng biktima, ang Awak naman ay ginagamit sa pagmamasid sa paligid upang maghanap ng mga posibleng target. Bagamat maliit at may anyong uwak, ang mga Awak ay itinuturing na hindi kasing lakas ng ibang aswang tulad ng mga nag-aanyong malaking hayop, ngunit may partikular na gampanin sila sa pagtulong sa paghanap at panghuhuli ng mga biktima ng kanilang mga kasama sa pangkat.

Aswang Paraduno

Ang mga paraduno ay mga aswang na kumakain ng bangkay ng tao

Aswang Ebwa

Ang Aswang Ebwa o Ibwa o Aswang Ayong ay uri ng mga Aswang na mas pumipiling kumain ng bangkay ng tao. Ang anyo nila ay mga panget na mukhang gorilla, Mga malalaking uri ng Aswang na napakabaho ng hininga. Sila rin ay tinatawag na mga Aswang ng Hilaga

Aswang Ebwa

Aswang Ebwa

Aswang tiktik

Tiktik ay isang uri ng aswang na kilala sa paggamit ng mahahabang dila bilang sandata upang atakihin ang kanilang biktima ang dila ay mala sinulid kapag nabibiktima sa bubong, mala latigo naman pagka makikipag bakbakan.  May dalawang uri ng Tiktik: isang lumilipad at isang hindi nakakalipad.  Ang Tik-Tik ay isang aswang na may mahahabang dila at mabilis na kumilos. Kadalasan nilang pinipili ang mga buntis na biktima upang sumipsip ng dugo o manipsip ng bata mula sa sinapupunan.

Sa mga alamat, sinasabing ang dila ng Tiktik ay may kakayahang humaba ng sobra at mag-abot mula sa kanilang katawan hanggang sa kanilang biktima. Ginagamit nila ito upang sumipsip ng dugo o laman-loob ng tao, kaya't nakakatakot ito sa mga kwento ng mga aswang.

Ang dila ng Tiktik ay itinuturing na isang malupit at epektibong sandata sa kanilang panghuhuli ng mga biktima, kaya't mahirap din itong talunin.

Aswang Mangkululam

Mga Aswang na may dugong mangkukulam at aswang. Mga may kaalaman sa pag gamit ng itim na karunungan at mahika. Ang Aswang Mangkukulam ay isang uri ng Aswang. Ang mga mangkukulam ay kilala sa matinding paghihiganti, kung saan sila’y naglalagay ng sumpa sa mga taong nagkasala o nakagalit sa kanila. Sa Pilipinas, ang mga mangkukulam ay kinatatakutan, iniiwasan, at kinamumuhian. Ang isang mangkukulam ay maaaring maging aswang kung sila’y may taglay na mga katangian na konektado na sa pagiging aswang. Kapag naging aswang ang isang mangkukulam, ang kanilang mga kapangyarihan ay nagiging mas malakas—mas malakas kaysa sa ibang mangkukulam. Kapag nahuli ang isang aswang, sila’y kailangang patayin agad nang walang tanong. Subalit, sa kaso ng mangkukulam, ang mga tao ay karaniwang umiwas lamang sa kanila at kinikilala sila ng takot. Gayunpaman, kung may insidente o masamang pangyayari malapit sa tirahan ng isang mangkukulam, madalas silang pagbintangan, sisihin, at parusahan.

Aswang Mandarangkal

Aswang Mangkukulam

Mambabarang

Karaniwang Aswang

Ang karaniwang Aswang o noraml na aswang ay ay may anyo ng tao, ngunit kumakain ng laman-loob at umiinom ng dugo. Mahina sila sa araw, pero nagiging mabalasik sa gabi. Ang mga aswang na ito ay makikilala sa kanilang baliktad na repleksyon sa mata ng ibang tao. Sila rin ang pinakamari ang populasyon sa lipi ng mga aswang

Mga Halimaw at mahiwagang nilalang

Agta

Santelmo

Batibat

Berbalang

Bungisngis

Bulul

Busaw

Kapre

Sarangay

Gawigawen

Sarimaw

Taragbusao

Buwaya

Pah

Kahalagahan ng Mitolohiyang Pilipino

Ang mitolohiyang Pilipino ay salamin ng mga paniniwala, takot, at mithiin ng mga sinaunang Pilipino. Isa itong buhay na tradisyon na patuloy na nabubuo, nagbibigay-liwanag sa nakaraan, at nagdudugtong sa kasalukuyan.
Bagama’t hindi ito isang relihiyon, ito ay mahalagang bahagi ng kultura, nagbibigay ng karunungan at aliw, habang pinapahalagahan ang kaugnayan ng tao, kalikasan, at espiritwal na mundo.

Mitolohiyang Pilipino sa Makabagong Panahon

Ngayon, muling nabubuhay ang oral na tradisyon ng mitolohiyang Pilipino sa makabagong teknolohiya, lalo na sa pamamagitan ng YouTube, podcast, Viber, Snapchat. Maraming mga storyteller ang nag kukwento ng mga lumang kwento, alamat, kwentong katatakutan  gamit ang wikang Filipino, na nagbibigay-buhay sa mga alamat at mitolohiya para sa mas malawak na madla. Ang kanilang paraan ng pagkukwento at muling pagsasalaysay ay hindi lamang nagpapalaganap ng mga kwento kundi nagbibigay rin ng panibagong anyo sa mga ito, na nagiging mas relevant para sa kasalukuyang panahon.

Ang YouTube ang naging daluyan kung saan ang mga kuwento ng mga diwata, aswang, tikbalang, anito, at iba pang nilalang ay muling naisasalaysay, pinagyayaman, at ipinapasa sa mga bagong henerasyon. Ang mga storytellers na ito ay nagiging tagapangalaga ng kultura, pinapanatili nilang buhay ang mitolohiya tulad ng daloy ng tubig—laging bago ngunit nananatiling mahalaga.