Sunday, January 12, 2025

Haliya moonlight goddess statues

 

Haliya by John Henry Esteban




                                                 (Agnes Arellano, ‘Haliya Bathing’, 1983)
Featuring a Philippine moon goddess, pregnant and splayed in a childbirth position, ‘Haliya Bathing’ explores the intersection of the feminine and the sacred.

Made of coldcast marble sculpture and crushed marble stones, this sculpture by Agnes Arellano lends itself to a mythical significance that emphasises the artwork’s life-giving form. 




Haliya is a goddess from Bicolano mythology, and folklore known as the masked goddess of moonlight. According to myths and stories she is revered primarily by women and is celebrated for her strength and beauty. Haliya is depicted as a warrior goddess, protecting her brother Bulan, the god of the pale moon. She is often described as having fair, radiant skin, long black hair, and wearing a golden mask to conceal her otherworldly beauty.

In myths, Haliya is the arch-enemy of Bakunawa, an eel-like serpent dragon that tries to devour the moon. She is portrayed as strong and ruthless in combat, contrasting with his brother Bulan's gentle and playful nature. Haliya's battles with Bakunawa symbolize her role as a fierce protector of the moon and a symbol of feminine strength. Rituals and dances named after her, some stories suggest she is the embodiment of the rituals that are performed to celebrate and summon her protective spirit during full moons.

Why are the Statues pregnant ?

Statues of Haliya are often portrayed as pregnant to reflect a lesser-known story from Bicolano mythology that highlights her connection to both mortal life and divine strength. While Haliya is typically depicted as a fierce warrior goddess, the protector of her gentle brother Bulan, there is a softer, more nurturing side to her mythos that explains the pregnancy imagery.

In many myths, Haliya and her brother Bulan and other celestial beings would descend from the heavens to bathe in the waters of Ibalong. This act symbolizes purification and the ability to take on a mortal form. In one particular and lesser known story, Haliya falls in love with a mortal man during one of her visits to Earth. Her love for him is so profound that she temporarily forgets her divine nature and chooses to live as a mortal.

In love and in bliss Haliya becomes pregnant, and as her time to give birth approaches, she returns to the waters where she first descended. Her brother Bulan, watching from the heavens, sends sylphs and fairies to comfort and support her during labor, singing songs that remind her of her strength and beauty. After giving birth to a child that is both human and divine, Haliya ascends back to the heavens.

This story intertwines the themes of love, transformation, and the divine connection to fertility, making the depiction of a pregnant Haliya in statues a representation of her role as a bridge between the celestial and mortal realms, and a symbol of creation and new life.

Duddley Diaz’s white Carrara marble sculpture of the Bicolano moon goddess Haliya. Haliya’s round and polished form The rotund,  and serene figure holds a crescent moon close to her pregnant belly.  An owl head crowns her seated figure. She is depicted as protector and goddess of wisdom. Ninety-kilos heavy, Haliya was transported from the artist’s garden in Italy to the Vargas Museum in 2010 for his retrospective exhibition Messenger of the Gods.(Louise Anne Marcelino)

Duddley Diaz 1995
 Haliya the Moon Goddess Marble

Saturday, January 11, 2025

Prayer of the day

 Salamat Kagurangnan sa buhay. Lugod mas lalo niamong maging prayoridad ang pagbalangibog kan pagkamoot mo samuya. Amen.

Friday, January 10, 2025

Demonyo ng San Cristobal

 Bundok San Cristobal: Ang Bundok ng Demonyo sa Mitolohiya at kwentong Bayan ng Pilipinas

Ang Bundok San Cristobal ay matatagpuan sa lalawigan ng Laguna, sa rehiyon ng Calabarzon sa Pilipinas. Isang Bundok na katapat ng Dalisay at sagradong parte ng Bundok Banahaw

Bahagi ito ng Mount Banahaw-San Cristobal Protected Landscape, na matatagpuan malapit sa bayan ng Dolores sa lalawigan ng Quezon at sa lungsod ng San Pablo sa Laguna. Ang bundok ay bahagi ng kabundukan ng Banahaw, kung saan ang Bundok Banahaw ang mas kilalang kapwa nito. Madalas tawagin ang Bundok San Cristobal bilang "Bundok ng Demonyo" dahil sa pagkakaugnay nito sa negatibong enerhiya sa lokal na alamat, na kabaligtaran ng espirituwal at mistikal na reputasyon ng Bundok Banahaw.


Demonyong Anito


Ang Bundok San Cristobal, na madalas tawaging Bundok ng Demonyo, ay tumatayo bilang kabaligtaran ng kanyang kalapit na bundok, ang sagradong Bundok Banahaw, na kilala bilang Banal na Bundok. Sa folklore ng Pilipinas, ang Bundok Banahaw ay pinaniniwalaang naglalabas ng positibong enerhiya, isang banal na lugar para sa paglalakbay at pagmumuni-muni. Samantalang, ang Bundok San Cristobal ay itinuturing na madilim na katapat nito, naglalabas ng negatibong enerhiya at nababalot ng mga kuwento ng misteryo at alamat.


Ang Alamat ng Tumao o Demonyong Anito


Isa sa pinakamatagal nang alamat ng Bundok San Cristobal ay ang kuwento ng Tumao (TuMa-Oh). Ang nilalang na ito, ayon sa lokal na alamat, ay gumagala sa madilim na kagubatan at mapanganib na landas ng bundok. Ang paglalarawan sa Tumao ay nagkakaiba-iba: ang ilan ay nagsasabing ito ay isang demonyo, samantalang ang iba naman ay naniniwalang isa itong sinaunang diyos, anito ng kasamaan na naging masama. Ang presensya nito ay sinasabing nagdudulot ng takot, at ang mga nakakatagpo nito ay nagkakaroon ng kamalasan o di kaya'y namamatay.

REMINDER the word Tumao (Demon,Evil Anito) is a homonym for the word Tumao ( Visayan nobles). They do not connect with each other, most Westernized and colonial minded Filipinos often connect them since they fail to grasp the languages and forget that languages have homonyms 

A homonym is a word that is said or spelled the same way as another word but has a different meaning.



Demonyong Anito - Anito




Pinaniniwalaang kumakatawan ang Tumao sa madilim na enerhiya ng bundok, binabantayan ang mga lihim nito at tinitiyak na ang mga naglalakbay nang malalim dito ay hindi na bumabalik sa dati. Sa ilang bersyon ng alamat, sinasabing ang Tumao ay minsang isang mabuting espiritu na isinumpa o nagbago sa paglipas ng panahon, na ngayon ay nagsisilbing babala sa mga nagnanais gambalain ang balanse ng bundok.

Mga Engkanto at Espiritung Nakatira

Bukod sa Tumao, sinasabing ang Bundok San Cristobal ay tirahan ng iba't ibang nilalang na mahiwaga at espiritu. Ang bundok ay sinasabing kaharian ng mga engkanto (mga espiritu ng kalikasan) at lamanlupa (duwende, tiyanak, maligno at mga nilalang na naninirahan sa lupa), bawat isa ay may sariling kuwento ng pakikipag-ugnayan sa mundo ng mga tao. Pinaniniwalaang may kapangyarihan ang mga nilalang na ito na akitin, protektahan, o saktan, depende sa kanilang kalooban at sa respeto na ipinapakita sa kalikasan.

May mga kuwento ang mga manlalakbay at lokal ng mga kakaibang pagkawala, liwanag na hindi maipaliwanag, at mga ingay na nagmumula sa kagubatan. Ang ilan ay nagsasabing ang mga nagbabastos sa bundok o sa mga naninirahan dito ay isinumpa ng kamalasan o naliligaw sa makapal na kagubatan, hindi na makahanap ng daan pauwi.

Ang Bundok na Walang Diwata

Isang Lugar na Iniiwasan ng mga Diwata


Isang natatanging aspeto ng mitolohiya ng Bundok San Cristobal ay ang paniniwalang walang Diwata—mga engkantada, nimpas, at makalangit na nilalang na karaniwan sa ibang bahagi ng mitolohiyang Pilipino—ang naninirahan dito. Hindi tulad ng Bundok Banahaw na itinuturing na banal at protektado, ang San Cristobal ay itinuturing na wala ng mga mabubuting espiritu. Ang kawalan ng mga ito ay higit pang nagpapalakas sa reputasyon ng bundok bilang isang lugar ng negatibong enerhiya, isang pook na iniiwasan maging ng karaniwang mapag-alaga o protektibong diwata.

Sa San Cristobal ang Masamang Demonyo o Anito ng Kasamaan na isang Tumao ang nag hahari, isang itim na nilalang na may sungay, wangis malaking lalaki napaka itim


Anito - Demonyong Anito


Isang Lugar ng Misteryo at Takot

Mga Alamat at Nakakatakot na Kwento

  • Nakakalitong Kagubatan: Maraming mga umaakyat ang nag-ulat na sila'y nakaramdam ng kalituhan, na parang nagbabago ang kagubatan sa kanilang paligid, isang kababalaghan na iniuugnay sa mga engkanto o sa mapaminsalang presensya ng Tumao.
  • Mga Misteryosong Pagkawala: Maraming kwento ng mga taong nawawala sa bundok, ang kanilang mga kapalaran ay nananatiling hindi nalalaman, na higit pang nagpapalalim sa nakakakilabot na reputasyon ng bundok.
  • Pagkakita ng Isang Madilim na Anyo: May mga ulat mula sa mga lokal at turista na nakakita ng isang matangkad, madilim na anyo, matipuno at may anyong-tao, ngunit may mga sungay. Ang nakakakilabot na aparisyong ito ay pinaniniwalaang manipestasyon ng madilim na enerhiya ng bundok o marahil ang mismong Tumao.

Ang reputasyon ng Bundok San Cristobal bilang isang lugar ng madilim na enerhiya ay naging sanhi ng pag-iwas dito ng mga naghahanap ng espirituwal na kalinisan o kapayapaan, dahil pinaniniwalaang ito ay hinahamon ang panloob na mga demonyo sa halip na magbigay ng kapayapaan. Gayunpaman, o marahil dahil dito, may ilang mga adventurer at espirituwal na manlalakbay ang nahuhumaling sa mga landas nito, umaasang harapin ang hindi kilala.


Ang duwalidad ng Bundok San Cristobal at Bundok Banahaw ay sumasalamin sa balanse ng liwanag at dilim, positibo at negatibo, sa mga paniniwala ng mga Pilipino. Sama-sama, kanilang sinisimbolo ang masalimuot na ugnayan ng mga pwersa na humuhubog sa karanasan ng tao, na nag-aanyaya ng pagninilay sa parehong nakikita at di-nakikitang mundo.



Ang Alindog ng Pag-akyat

Hiking Pa More !

Sa kabila ng mga nakakatakot na kwento, ang Bundok San Cristobal ay nananatiling isang tanyag na destinasyon para sa mga umaakyat at mga adventurer. Ang kilig ng paggalugad sa isang lugar na puno ng alamat at ang hamon ng pagtahak sa hindi kilalang daan ay patuloy na humihila ng mga bisita. Para sa marami, ang misteryosong alindog ng bundok at ang posibilidad ng mga supernatural na pakikipagsapalaran ay isang hindi matanggihan na paglalakbay.


Ang Demonyong Anito ng San Cristobal 

Ang alamat ng Bundok San Cristobal ay isang makapangyarihang paalala ng kasaganaan ng mitolohiya at kwentong bayan (folklore) ng Pilipinas, kung saan ang natural na mundo ay malapit na nakaugnay sa sobrenatural. Ang mga kuwento nito ng demonyo, espiritu, at mga nilalang na mahiwaga ay patuloy na kumakatawan at nagbibigay babala, na ginagawang ang Bundok ng Demonyo ay isang lugar ng pangmatagalang misteryo at pagkabighani.


Demonyong Anito, Demonyong Tumao


Ang Bundok San Cristobal ay nagsisilbing isang kwentong babala sa lokal na alamat, sumisimbolo sa pangangailangan ng paggalang sa kalikasan at sa mga hindi nakikitang puwersang pinaniniwalaang naninirahan dito. Ito'y paalala ng manipis na tabing sa pagitan ng pisikal at espiritwal, nag-aalok ng parehong babala at pinagmumulan ng pagka-akit.

Sa huli, habang ang mitolohiya ng Bundok San Cristobal ay inilalarawan ito bilang isang lugar ng madilim na puwersa at mapaminsalang nilalang, ang alindog nito ay nananatili. Ang pinagsamang likas na kagandahan at supernatural na hiwaga ng bundok ay nag-aalok ng natatanging karanasan para sa mga matapang na maglakas-loob na tuklasin ang mga misteryo nito, ginagawang isang lugar ng parehong takot at pagkahumaling.


As featured in Philippine Media