Ang Alamat ng Iriga

 

Ang Alamat ng Iriga

Noong unang panahon, bago pa dumating ang mga Kastila sa Pilipinas at ang mga tao ay namumuhay nang simple at limitado ang kanilang pagkilos, may isang datu sa Nabua na nagngangalang Ago. Isang araw, sa kanyang malaking pagtataka, natuklasan niya na sa hilagang bahagi ng kanyang nasasakupan ay may natitira pang lupain. "Y-raga pa!" sigaw ni Ago, na ang ibig sabihin ay, "May lupa pa!" Dagdag niya, “Narinig ng mga diwata at anito ang ating mga dasal.”

Tila sumagot ang hangin, at isang mahiwagang tinig ang narinig ni Ago, “Tama ka, Ago. Alam namin na ang inyong bayan ay matagal nang naghihirap dahil sa mga pagbaha na nagdudulot ng kamatayan, pinsala, at pagkasira sa inyong mga tahanan.”

“Nais ko bang ipaalam ito sa aking mga kababayan?” tanong ni Ago.

"Oo, Ago," sagot ng tinig. "Ang lugar na ito ay uunlad, at ang iyong bayan ay magiging masagana sa bagong lupang ito."

Agad na bumalik si Ago sa Nabua at ipinamalita ang balitang natuklasan ang bagong lugar. "Y-raga pa!" muli niyang isigaw habang papalapit sa mga tao. "May lupa pa!"

"Nasaan? Saan?" tanong ng mga taga-Nabua na nagkakagulo sa excitement.

"Nakarinig ako ng tinig," kwento ni Ago. "Sinabi niya sa akin na ipaalam sa inyo ang tungkol sa lupain, at ito ay magiging isang maunlad na lugar."

Sa pagkakarinig ng balita, maraming mga katutubo ang nagpasiyang lumipat sa bagong lupain. Pagdating nila, natuklasan nilang ang lupa ay mataba at angkop para sa pagsasaka. Dahil dito, mabilis na umunlad ang lugar.

At dito nagsimula ang alamat ng Iriga. Bago pa madiskubre ni Magellan ang Pilipinas noong Marso 16, 1521, walang lupang kilala bilang Iriga. Nagsimula lamang itong tawaging Iriga mula sa salitang "Y-raga pa," na ibig sabihin ay "may lupa pa" — isang lugar na puno ng pangako at kasaganaan.